Yosun balığı, biyoloji alanında kullanılan bir terimdir. Kemikli balıklar (Teleostei) takımının, dişli sazangiller (Cyprinodontidae) familyasındandır. 2-3 cm uzunluğa kadar ulaşabilen bu tür, Asya'ya özgü ırmaklarda sürüler halinde yaşamaktadır. Yosun ise tatlı bitkilerin çoğu ağaç ve taşların üzerinde yetişen, ilkel yapıya sahip örneklerine verilen genel bir addır. Sporlu bitkilerden kara hayatına uyum sağlamış rizoitleri ile toprağa tutunan gametofit ve sporofit olmak üzere iki önemli parçadan oluşur. Nemli topraklar ve ağaçların gövdesinde yaşayan otsu bitkilerdir. Yosun yiyici birçok balık çeşidi bulunmaktadır.

Bu küçük kedi balıkları, muhteşem alg yeme özelliklerine sahiptir. Ebatları çok küçük olup 5 cm'ye kadar büyüyebilirler. Bu nedenle hemen her boyuttaki akvaryum için uygundurlar. Ayrıca agresif halleri olmamakla birlikte seyri zevkli balıklardır. Sık sık su içinde zıplayarak eğlenceli vakit geçirirler. Birçok yosun türünü yerler ve suyun içindeki bitkilere asla dokunmazlar. Özellikle kahverengi yosunlara bayılırlar. Onlar için endişelenebileceğiniz tek durum, yeterince yiyeceklerinin olup olmadığını ve onları rahatsız edebilecek balıkların varlığını kontrol etmektir. Bu balıkları grup halinde beslerseniz kısa zamanda yosunlu alanı temizlerler.

Bu yosun balıkları çok güçlü alg yiyen canlılardır. İlgi alanları saç yosunu ve yeşil yosunlardır. Akvaryum veya havuzlarda ya da açık su alanlarındaki yosunları yemeyi severler. Bazı türleri bir akvaryumun camına zarar verecek kadar agresif olabilir.

Bunlara kiraz karidesi denmektedir. Görüntüsü çok şık olan yosun balıklarıdır. Akvaryum veya havuz alanlarının yosundan temizlenmeye ihtiyacı varsa bir ekip kiraz karidesi bırakırsanız yosundan eser kalmayacaktır. Bu canlıları tek tür olarak beslemek faydanıza olacaktır. Çünkü diğer büyük balık türleri bunları bir öğün gıda olarak görebilirler.

Bunlara vatoz denilmektedir. Bu türler büyüdükçe boyları uzamaya meyillidir. Zamanla akvaryumda beslenmesi uygun olmayabilir. Öyle ki büyük bir vatoz akvaryum camına zarar verebilecek güçlü bir çeneye sahiptir. Bitkili akvaryumda küçük vatoz beslenmesi uygundur. Yanaklarındaki iğneleri savunma amaçlı kullanırlar. Bu yosun balıkları akvaryumu yosundan arındırarak kristal bir görünüm oluştururlar.

Adları SAE olarak anılmaktadır. Bunlar yosun yemeye üşendikleri için yosun balığı listesine zorla girmişlerdir. Sakal ve kırmızı yosunları yiyen ender balıklardır. Saç yosunlarını da severler. Ne yazık ki sadece yosunları yemekle kalmazlar. Akvaryum içindeki bitkileri de yerler. Birlikte yaşadıkları diğer balıkları da rahatsız ederler. Başka yiyecek seçenekleri varsa yosun tüketme durumu söz konusu olmaz.

Yosun balıkları, akvaryum ve havuzlarda yosun temizliği yaparak suyun kalitesini artırırlar. Ancak her türün kendine özgü ihtiyaçları vardır. Örneğin, Plecostomus büyük akvaryumlar için uygundur, ancak küçük akvaryumlarda sorun yaratabilir. Caridina Japonica ve Neocaridina Denticulata Sinensis gibi türler ise daha küçük ve hassas ortamlar için idealdir. Yosun balıklarının sağlıklı bir şekilde yaşamaları için su kalitesine dikkat etmek, uygun yiyecek sağlamak ve stres faktörlerini minimize etmek önemlidir.